Pracowniku młodociany, poznaj swoje prawa !

Młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat a nie przekroczyła 18 lat (art. 190 § 1 kodeksu pracy). Jeśli absolwent szkoły podstawowej nie ukończył 15 lat przed podjęciem zatrudnienia, należy zgłosić się do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej celem wydania opinii.

Podstawowe warunki zatrudnienia młodocianego:

• ukończenie szkoły podstawowej,
• przedstawienie zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.

Pamiętaj!

Młodociany, który nie posiada kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego.

Umowa

Umowę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu zawiera pracodawca z młodocianym w terminie przyjęcia kandydatów do Branżowej Szkoły I stopnia.

Umowa powinna być zawarta z zachowaniem formy pisemnej i określać w szczególności:

• rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przygotowanie do wykonania określonej pracy),
• czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
• sposób dokształcania teoretycznego,
• wysokość wynagrodzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:

• niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
• ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
• reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
• stwierdzenie nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa.

Przy zawieraniu umów o pracę w celu przygotowania zawodowego zastosowanie mają przepisy kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony.

Nauka zawodu trwa nie krócej niż 24 miesiące i nie dłużej niż 36 miesięcy. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy młodociany dokształcający się w zasadniczej szkole zawodowej nie otrzymał promocji do klasy wyższej lub jej nie ukończył. Przedłużyć można czas trwania nauki zawodu do 12 miesięcy w celu umożliwienia ukończenia nauki w szkole, w innych zaś uzasadnionych przypadkach - nie więcej jak o 6 miesięcy.

Osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu ukończyły pełnoletniość, kończą tę naukę na zasadach określonych dla młodocianych.

Nauka zawodu kończy się egzaminem. Koszty pierwszego egzaminu pokrywa pracodawca, który może również pokryć koszty egzaminu poprawkowego.

Czas pracy

Dobowy wymiar czasu pracy młodocianego do 16 roku życia nie może przekraczać 6 godzin. Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Do czasu pracy młodocianych wlicza się czas nauki. Wymiar i rozkład czasu pracy ustala pracodawca biorąc pod uwagę liczbę godzin oraz zakres zajęć szkolnych młodocianego. W chwili ukończenia 16 lat przypadających w ciągu roku szkolnego przyjmuje się, że dotychczasowa norma czasu pracy obowiązuje do końca roku szkolnego (zalecenie PIP).

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 4,5 godziny, młodocianemu przysługuje przerwa trwająca nieprzerwanie 30 minut wliczana do czasu pracy. Obowiązuje bezwzględny zakaz zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej.

Urlop

Młodociany uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy w wymiarze 12 dni, 12 miesięcy - 26 dni. W roku kalendarzowym, w którym młodociany kończy 18 lat, przysługuje mu prawo do 20 dni urlopu. W okresie ferii pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi młodocianemu urlopu. Urlop zaliczkowy - kodeks pracy daje możliwość udzielenia urlopu zaliczkowego w okresie ferii szkolnych po złożeniu wniosku przez pracownika, gdy pracownik nie nabył jeszcze prawa do urlopu. Urlop bezpłatny - na wniosek młodocianego ucznia szkoły dla pracujących, pracodawca zobowiązany jest udzielić urlopu w okresie ferii w wymiarze nie przekraczającym 2 miesięcy łącznie z urlopem wypoczynkowym.

Wynagrodzenie

Zasady wynagradzania młodocianych w okresie przygotowania zawodowego określa § 19 rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.

Szczególna ochrona pracy

Młodociany podlega badaniom lekarskim:

• przy przyjmowaniu do pracy - badania wstępne,
• w czasie zatrudnienia - badania okresowe i kontrolne.

Badania są przeprowadzane na koszt pracodawcy, w miarę możliwości w godzinach pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Pamiętaj!

Jeżeli w czasie praktycznej nauki zawodu spotkasz się z trudnościami , masz wątpliwości czy Twój pracodawca postępuje prawidłowo - zawsze możesz skorzystać z porady Kierownika Szkolenia Praktycznego bądź możesz skorzystać z porady prawnej eksperta Państwowej Inspekcji Pracy oddział w Opolu.